NATO üyeliği: İsveç, Türkiye’nin desteğini istiyor

Üst düzey bir Türk yetkili Salı günü yaptığı açıklamada, İsveç’in yeni başbakanının ülkesinin askeri ittifaka katılmasının önündeki engeli ortadan kaldırma umuduyla Ankara’yı ziyaret ettiği sırada, İsveç’in Türkiye’nin NATO üyelik hedefi için onayını kazanmak için hala “atması gereken birçok adım” olduğunu söyledi.

İsveç ve Finlandiya, Rus kuvvetlerinin Şubat ayında Ukrayna’yı işgal etmesinin ardından, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in bir sonraki kendilerini hedef alabileceğinden korktuktan sonra, uzun süredir devam eden askeri bağlantısızlık politikalarını terk etti ve NATO üyeliği için başvurdu.

Ancak 1952’de NATO’ya katılan Türkiye, mevcut ittifak üyelerinin oybirliğiyle onayını gerektiren üyeliğini henüz onaylamadı. Türk hükümeti İsveç’i – ve daha az derecede Finlandiya’yı – güvenlik endişelerini görmezden gelmekle suçladı.

Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın hükümeti, iki ülkeye, yasadışı Kürdistan İşçi Partisi veya PKK’nın destekçileri de dahil olmak üzere terörist olarak gördüğü kişileri ve hükümetin Türkiye’de 2016’da başarısız bir darbe düzenlediğinden şüphelendiği kişileri baskı altına alması için baskı yapıyor.

İsveç Başbakanı Ulf Kristersson, Salı günü Türk Meclis Başkanı Mustafa Sentop ile görüştü ve ardından iki kişinin İsveç’in NATO üyeliğini görüşeceği Erdoğan’ın cumhurbaşkanlığı sarayında resmi bir törenle karşılandı.

Türkiye ayrıca, Kürt militanlarla mücadele etmek için Suriye’nin kuzeyine 2019 saldırısının ardından uygulanan silah ambargosunun kaldırılması çağrısında bulundu. İsveç geçen ay ambargoyu kaldıracağını söylemişti.

Türk parlamentosunun İsveç’in savunma sanayindeki kısıtlamaları kaldırma kararını memnuniyetle karşıladığını belirten Şentop, Türkiye’nin terörist olarak gördüğü grupların İsveç’te hala “propaganda, finansman ve istihdam faaliyetleri” yürütebildiğini söyledi.

Şentop, “İade taleplerimizle ilgili herhangi bir ilerleme kaydedilmedi” dedi.

Kristersson Pazartesi günü Facebook’ta “Terör örgütlerine katılımı durdurmak için tamamen yeni fırsatlar sunan yeni yasalarla İsveç’te önemli ölçüde daha fazlasını yapacağız” diye yazdı. İsveç, ittifakın terörle mücadele yeteneğini desteklemek için NATO’nun terörle mücadele fonunu da destekleyeceğini yazdı.

İsveç’in yeni merkez sağ hükümeti, yalnızca PKK’ya karşı değil, aynı zamanda Suriyeli Kürt milis grubu YPG ve onun siyasi kolu PYD’ye karşı da daha sert bir tavır alıyor. Türkiye, YPG’yi PKK’nın Suriye kolu olarak görüyor.

İsveç Dışişleri Bakanı Tobias Billström İsveç Radyosuna, PKK ile YPG/PYD arasında yakın bağlar olduğunu, bu nedenle İsveç’in Türkiye ile ilişkilerine zarar vermemek için Suriyeli gruplarla “uzak duracağını” söyledi.

İsveç’in önceki Sosyal Demokrat hükümetinin üyeleri yorumları eleştirdi. Eski Adalet Bakanı Morgan Johansson, yeni hükümetin NATO üyelik sürecini ele alış biçimini “endişe verici ve uysal” olarak nitelendirdi.

İsveç’teki Kürtler de kritikti. On yıllardır İsveç’te yaşayan Kürt yazar Kurdo Baksi, Billström’ün sözlerini, Suriyeli Kürtlerin IŞİD’e karşı savaşırken gösterdikleri fedakarlıkları göz önünde bulundurarak saygısız olarak nitelendirdi.

İsveç’te yaklaşık 100.000 Kürt yaşarken, Finlandiya 15.000 Kürt’e ev sahipliği yapıyor.

Suriye’de PYD sözcüsü Sama Bakdaş, Türkiye’yi Suriye’deki “terörist grupları” desteklemekle suçladı.

“İsveç hükümetinin Türk şantajına boyun eğmesinin İsveç toplumunun ilke ve ahlakıyla ve İsveç’i karakterize eden insani tavırlarla çeliştiğine inanıyoruz” dedi.

30 NATO üyesi ülkenin tamamı, Finlandiya ve İsveç’in ittifaka katılması için katılım protokolünü resmi olarak onaylamalıdır. Sadece Türkiye ve Macaristan parlamentoları bunu henüz yapmadı.

Geçen hafta NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg Türkiye’ye gitti ve Kuzeyli komşuların Ankara’nın endişelerini tatmin etmek için yeterince şey yaptıklarında ısrar ederek ülkeyi çekincelerini bir kenara bırakmaya çağırdı.

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu Pazartesi günü yaptığı açıklamada, “Her iki ülke de bir dizi adım attı, ancak bu aşamada taahhütlerini yerine getirdiklerini söylemek zor.”

——

Stockholm’de Karl Ritter, Danimarka, Kopenhag’da Jan M. Olsen ve Suriye, Rakka’da Hogir Al Abdo bu rapora katkıda bulundu.